Các làng nghề và làng nghề
truyền thống được công nhận tập trung vào các nghề: nấu rượu, may thêu thổ cẩm, đan lát, trạm khắc bạc,
làm hương đốt, bánh phở. Nhóm
ngành nghề được chia thành 03 nhóm chính, bao gồm: Nhóm 1 (chế biến, bảo quản
nông, lâm, thủy sản) có 29 nghề; nhóm 2 (sản xuất hàng thủ công mỹ nghệ) có 02
nghề; nhóm 4 (sản xuất đồ gỗ, mây tre đan, gốm sứ, thủy tinh, dệt may, sợi,
thêu ren, đan lát, cơ khí nhỏ) có 19 nghề. Với số cơ sở sản xuất kinh doanh khoảng
1.278 cơ sở, trong đó: HTX 05 cơ sở, tổ hợp tác 08 và 1.265 hộ gia đình tham
gia đã tạo việc làm cho hơn 2.600 lao động địa phương, thu nhập trung bình đạt 3,8
- 4,2 triệu đồng/người/tháng. Đã có các sản phẩm của nghề được chứng nhận sản
phẩm OCOP đạt 3 sao, gồm: nấu rượu, xã Bản Phố, huyện Bắc Hà; nấu rượu, xã
Thanh Bình, huyện Sa Pa; chế biến miến dong, xã Bản Xèo, huyện Bát Xát,....
Chia sẻ thông tin về công
tác quản lý Nhà nước về lĩnh vực Ngành nghề nông thôn trên địa bàn tỉnh, ông
Nguyễn Hữu Trường - Phó Chi cục trưởng Chi cục Phát triển nông thôn cho biết: Trong những năm qua, tỉnh Lào Cai đã triển
khai tổ chức thực hiện được một số nội dung mang tính hỗ trợ thuộc các chương
trình MTQG nhằm Bảo tồn và phát triển làng nghề như: hỗ trợ xây dựng thương hiệu,
hỗ trợ tổ chức mở các lớp dạy nghề may thổ cẩm, hỗ trợ một phần thiết bị sản xuất,...
Đến nay, các làng nghề ở Lào Cai đã và đang dần ổn định, phát triển. Một số
làng nghề đã khẳng định được chất lượng sản phẩm như: làng nghề dệt thổ cẩm ở
Sa Pa, Bắc Hà; làng nghề nấu rượu ở Bản Phố (Bắc Hà), Shan lùng (Bát Xát),…
Đ/c
Nguyễn Hữu Trường - Phó Chi cục trưởng Chi cục Phát triển
nông thôn chia sẻ kinh nghiệm với đoàn Văn phòng điều phối NTM tỉnh
Vĩnh Phúc về kinh nghiệm triển khai ngành nghề nông thôn và chương trình
OCOP tại Lào Cai
Với việc phát triển làng
nghề gắn với phát triển du lịch thì hiện nay, trên địa bàn tỉnh Lào Cai có khoảng
14/30 điểm du lịch cộng đồng được công nhận và phát triển, các điểm du lịch cộng đồng tập trung chủ yếu ở thị xã Sa Pa, huyện Bắc Hà và từng bước mở rộng sang các huyện khác, như: Bát Xát, Bảo Yên,... Các dịch vụ, sản phẩm du lịch cộng đồng tương đối đa
dạng, phong phú như: Du lịch văn hóa, du lịch tham quan Ruộng bậc
thang, du lịch ẩm thực, du lịch nông nghiệp,... Bản sắc văn hóa, nghề thủ công truyền thống được bảo tồn
phát triển gắn với hoạt động du lịch cộng đồng, nâng cao mức thu nhập tạo cho
người dân có cuộc sống ổn định hơn. Điển hình là các điểm du lịch cộng đồng ở
huyện Sa Pa, cộng đồng các dân tộc: Mông, Dao, Tày, Xa Phó tạo ra các sản phẩm
thổ cẩm, chạm khắc bạc và bày bán các sản phẩm thổ cẩm, trạm khắc bạc,… cung cấp
cho thị trường khách du lịch trong và ngoài nước. Nhờ việc tạo ra các sản phẩm
thổ cẩm, chạm khắc bạc, rèn đúc,… và bán các sản phẩm nghề thủ công, đời sống của
người dân ở các thôn du lịch cộng đồng được nâng lên rõ rệt. Các điểm du lịch
Lào Cai cơ bản đã được đầu tư cơ sở vật chất hạ tầng đáp ứng nhu cầu phát triển
của địa phương, phát triển du lịch gắn với các làng nghề kết hợp với bảo vệ môi
trường du lịch sinh thái.
Cũng theo ông Nguyễn Hữu
Trường được biết, năm qua ngành nông nghiệp đã tham mưu cho UBND tỉnh ban hành
kế hoạch Triển khai thực hiện chương trình bảo tồn và phát triển làng nghề giai
đoạn 2022- 2025 và tầm nhìn đến năm 2030. Theo đó, tỉnh tập trung ưu tiên phát
triển làng nghề gắn với du lịch và xây dựng nông thôn mới:
(1) Phát triển làng nghề gắn với các tuyến du lịch: Phát triển các làng nghề dệt thổ cẩm và nghề nấu rượu tại
thị xã Sa Pa và Bắc Hà gắn với các tuyến du lịch trên địa bàn. Trong đó ưu tiên hỗ trợ một số làng nghề sau: Dệt
thổ cẩm tại các xã Bản Hồ, thị xã Sa Pa; bảo tồn và phát triển làng nghề nấu rượu
đặc sản Thanh Kim tại xã Thanh Bình, thị xã Sa Pa,…
(2)
Phát triển làng nghề gắn với các điểm du lịch: Hỗ trợ
phát triển làng nghề dệt may thổ cẩm, trang phục dân tộc gắn với điểm du lịch tại xã Tả Van Chư và
gắn với điểm du lịch Hang Rồng huyện Bắc
Hà; Phát triển làng nghề dệt may thổ cẩm, trang phục dân tộc gắn với điểm du lịch Hang Tiên và hồ
thuỷ điện Cốc Ly thuộc huyện Bắc Hà;
Phát triển làng nghề trồng hoa địa lan tại xã Tả Phìn, thị xã Sa
Pa; Phát triển làng Nghề đan lát tại xã Y Tý, huyện Bát Xát,…
(3) Tổ chức liên
kết chuỗi giá trị, phát triển làng nghề gắn với du lịch, góp phần phát triển
kinh tế nông thôn và xây dựng nông thôn mới: Hỗ trợ
phát triển làng nghề thêu may thổ cẩm, cắt may trang phục dân tộc và nghề Cốm gắn
với điểm du lịch tại xã Hợp Thành,
thành phố Lào Cai; Hỗ trợ làng nghề trồng và chế biến thuốc tắm người Dao đỏ tại
xã Tả Phìn và xã Thanh Kim, thị trấn Sa Pa, thị xã Sa Pa,…
Điểm du lịch vườn đá Tả Phìn, thị xã Sa Pa
được chứng nhận OCOP 3 sao
Như vậy, cùng với sự
định hướng của tỉnh thì việc phát triển các làng nghề gắn với du lịch và xây
dựng nông thôn mới dựa
trên khai thác giá trị nông nghiệp, nông thôn ở các địa phương sẽ tiếp tục được
các cấp, các ngành và địa phương quan tâm, đầu tư. Đặc biệt là phát triển du
lịch gắn với bảo tồn, phát triển làng nghề truyền thống; sản phẩm du lịch cộng
đồng; mô hình liên kết chuỗi du lịch - nông nghiệp; kết nối giữa làng nghề với
lễ hội và di tích lịch sử, hình thành các tua du lịch sinh thái, du lịch trải
nghiệm,... sẽ đem lại lợi ích rất lớn, vừa góp phần gìn giữ và phát huy các giá
trị văn hóa truyền thống, vừa nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống của nhân dân.
Đồng thời là một trong những giải pháp hữu hiệu để tỉnh thực hiện thành công
mục tiêu nhiệm vụ xây dựng NTM những năm tiếp theo./.