Hiện nay, trong sản xuất phát triển cây ăn quả nói chung và cây lê VH6 nói riêng trên địa bàn tỉnh vẫn còn những hạn chế như: Diện tích nhỏ lẻ, phân tán; nông dân chưa tuân thủ đúng quy trình sản xuất, trình độ dân trí không đồng đều, còn tư tưởng trông chờ ỉ lại vào hỗ trợ; tư duy sản xuất nông nghiệp hàng hóa gắn với tiêu thụ sản phẩm hàng hóa còn hạn chế. Các hộ trồng cây ăn quả chưa chú ý tới việc liên kết nhóm hộ mà vẫn sản xuất tự phát mạnh ai người đó làm nên chưa tạo được vùng sản xuất tập trung, số lượng quả chưa đủ lớn và ổn định, liên kết cũng như chia sẻ lợi ích giữa doanh nghiệp và người sản xuất chưa hài hòa. Trong khi đó các doanh nghiệp, hợp tác xã chế biến tiêu thụ trái cây thường ký các hợp đồng với các nông trại lớn, các vùng có lượng sản phẩm quả nhiều và ổn định. Đặc biệt tình trạng người sản xuất phá vỡ liên kết khi giá sản phẩm gia tăng đột biến, tự ý bán phá giá cho các thương lái khác khi giá bán cao hơn thường xuyên xảy ra…. Điều này dẫn đến hậu quả là tình trạng được mùa mất giá, ít thiếu nhiều thừa, hiệu quả kinh tế không cao, chưa tạo được tính bền vững trong sản xuất nông nghiệp.

Hình ảnh Hội nghị thành lập Tổ nhóm sản xuất lê Vh6

Nhằm từng bước khắc phục các khó khăn trên trong sản xuất cây ăn quả ôn đới, năm 2023 Trung tâm Khuyến nông và Dịch vụ nông nghiệp tỉnh Lào Cai đã phối hợp với UBND xã Tả Van Chư xây dựng Mô hình tổ nhóm nông dân liên kết với Hợp tác xã tổ chức sản xuất và tiêu thụ sản phẩm quả lê VH6 với các hoạt động:

 Thành lập 01 Tổ nhóm nông dân cùng sở thích sản xuất cây ăn quả ôn đới với 20 thành viên, xây dựng quy chế hoạt động của tổ nhóm và Ban điều hành; Tổ chức đối thoại giữa thành viên tổ nhóm với HTX Trọng Tín.

 Tổ nhóm được hướng dẫn sinh hoạt mẫu về quản lý, duy trì hoạt động; lập kế hoạch nhóm hay kế hoạch hộ gia đình để thực hiện các hoạt động sinh kế; Ban quản lý nhóm được tập huấn nâng cao năng lực về phương pháp, kỹ năng lãnh đạo, điều hành, quản lý, vận hành, giám sát nhóm; các thành viên trong nhóm tăng cường sự liên kết, chia sẻ, trao đổi học hỏi kinh nghiệm trong các hoạt động sản xuất cây ăn quả ôn đới giữa các thành viên trong tổ nhóm với nhau.

Hình ảnh Hội nghị đối thoại giữa THT và HTX bao tiêu sản phẩm quả lê

 Sau khi thành lập các tổ nhóm đã giúp nông dân trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm cũng như hỗ trợ nhau trong sản xuất. Các thành viên có sự tham gia tích cực, đồng thuận; Đây là một nhiệm vụ để thực hiện tái cơ cấu ngành trồng trọt trong lĩnh vực tổ chức lại sản xuất tại các địa phương, là đầu mối để bàn bạc thống nhất ký kết hợp đồng liên kết theo chuỗi giá trị sản phẩm nông sản hiệu quả và bền vững.

Tổ chức thành công 01 cuộc đối thoại giữa nông dân và Hợp tác xã Trọng Tín với 20 hộ tham gia; các đại biểu thảo luận và cùng giải quyết, tháo gỡ khó khăn trong quá trình sản xuất cây lê VH6; thống nhất nội dung các bên cần tuân thủ nhằm đảm bảo việc liên kết và duy trì hoạt động tổ chức sản xuất, tiêu thụ sản phẩm bền vững, hiệu quả. Hợp tác xã Trọng Tín đã ký hợp đồng nguyên tắc với cam kết thu mua 100% sản phẩm quả lê VH6 trong mô hình do nông dân sản xuất từ năm 2024, người nông dân tham gia tổ nhóm liên kết yên tâm sản xuất và không lo bị tiểu thương ép giá.

Việc xây dựng Mô hình tổ nhóm nông dân liên kết với Hợp tác xã tổ chức sản xuất và tiêu thụ sản phẩm quả lê VH6 đã đạt được những thành công bước đầu. Đó là:

 Hợp tác xã có được vùng nguyên liệu thu mua quả lê VH6 tươi ổn định đảm bảo chất lượng, xác định được sản lượng để đáp ứng nhu cầu của đối tác và mở rộng thị trường. Sản phẩm quả lê đáp ứng yêu cầu thị trường về chất lượng và nguồn gốc, giá thu mua ổn định, an toàn, ít rủi ro. Chất lượng sản phẩm được nâng lên từ đó nâng cao được giá trị và phát triển nông nghiệp một cách bền vững trước những biến động của thị trường.

 Sự chủ động của HTX Trọng Tín trong việc tăng cường kiểm soát nâng cao chất lượng sản phẩm đầu vào, hỗ trợ kỹ thuật cho người sản xuất tại vùng nguyên liệu đã giúp nông dân yên tâm sản xuất, tuân thủ kỹ thuật để tạo ra sản phẩm quả lê đạt tiêu chuẩn theo yêu cầu.

 Mối liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm quả lê VH6 đã được xây dựng theo nguyên tắc điều tiết của thị trường, gắn với động lực và lợi ích của các bên tham gia, lấy phương châm là: Chia sẻ rủi ro, hài hòa lợi ích, trách nhiệm rõ ràng, giữ chữ tín và xây dựng được sự tin tưởng lẫn nhau giữa các bên trong quan hệ liên kết sản xuất để tạo tính bền vững.

Sự liên kết và chia sẻ lợi ích cũng như rủi ro giữa doanh nghiệp và người sản xuất được hài hòa. Doanh nghiệp không phải ký hợp đồng tiêu thụ trực tiếp với từng hộ nông dân mà ký với Ban điều hành tổ nhóm; nông dân sản xuất được chia sẻ đầy đủ thông tin về thị trường, giá cả.

Trong thời gian tới, Trung tâm Khuyến nông và Dịch vụ nông nghiệp tỉnh Lào Cai sẽ tiếp tục phối hợp với UBND xã Tả Van Chư hỗ trợ Tổ nhóm duy trì hoạt động hiệu quả và bền vững.

                                                                          Nguyễn Xuân Toàn -  TTKN và DVNN Lào Cai