Mùa hè, thời tiết nắng nóng, oi bức, nhiệt độ môi trường, chuồng nuôi cao và những cơn mưa bất thường lớn là yếu tố bất lợi trong chăn nuôi. Vật nuôi giảm ăn, uống nhiều nước, sức sản xuất giảm, sức đề kháng giảm và dễ mắc các bệnh như phó thương hàn, tụ huyết trùng, viêm vú, ký sinh trùng đường máu và các bệnh do virus. Đối với gia súc chăn thả ngoài đồng trong thời tiết nắng nóng dễ bị cảm nắng, cảm nóng có thể gây chết gia súc nếu không có biện pháp phòng trị tích cực.
Tăng cường thức ăn xanh như rau cỏ tươi, củ, quả và các loại vitamin cho gia súc
Để phòng chống dịch bệnh và các tác động cho vật nuôi trong mùa hè, nắng nóng người chăn nuôi lưu ý thực hiện tốt các biện pháp sau:
1. Chuồng trại và mật độ chăn nuôi
Xây dựng chuồng trại đảm bảo ấm về mùa Đông, thoáng mát về mùa Hè, xa khu dân cư, các nhà máy xí nghiệp, lò gạch… Hướng chuồng theo hướng Đông - Nam là tốt nhất.
Mái hiên cách mặt đất tối thiểu 2 mét. Nền chuồng cao ráo, đảm bảo thoát nước tốt.
Lắp đặt và vận hành hệ thống làm mát trong chuồng trại như quạt gió, giàn phun mưa trên mái hoặc trồng một số loại dây leo phủ mái như dây bìm bìm, hoa giấy, mướp… làm giảm nhiệt độ chuồng nuôi.
Trồng cây xanh xung quanh khu vực chuồng nuôi tạo bóng mát. Khơi thông cống rãnh, phát quang bụi rậm, vệ sinh xung quanh để hạn chế mầm bệnh.
Những ngày nắng nóng, cần giãn mật độ nuôi nhốt trong chuồng đối với gia súc và gia cầm. Với trâu, bò nuôi nhốt. đảm bảo 4-6 m²/con, đối với gà sinh sản, gà nuôi thương phẩm 3-3,5 con/m².
Cần thường xuyên kiểm tra các hệ thống làm mát trong chuồng nuôi để kịp thời cải tạo, sửa chữa, nâng cấp đảm bảo cho các hệ thống trên sử dụng tốt, nên bố trí thêm máy phát điện để đề phòng mất điện.
2. Công tác vệ sinh thú y
Tăng cường vệ sinh tẩy uế chuồng trại và các dụng cụ chăn nuôi.
Đảm bảo nền chuồng sạch, khô ráo, cống rãnh không đọng phân, nước thải nhằm hạn chế phát sinh ruồi, muỗi và các sinh vật gây bệnh khác.
Định kỳ phun thuốc sát trùng để diệt ve, mòng, ruồi, muỗi, bọ mạt... là những tác nhân truyền và gây bệnh trong mùa hè
Tiêm phòng định kỳ các loại vác xin cho vật nuôi theo hướng dẫn của cơ quan thú y. Thường xuyên phát hiện sớm các vật nuôi ốm, bị bệnh để cách ly, báo cán bộ thú y đến điều trị, xử lý kịp thời tránh để bệnh lây lan.
3. Chăm sóc nuôi dưỡng, quản lý khai thác vật nuôi
a. Đối với gia cầm
Tăng số lượng máng uống, cung cấp đủ nước mát và sạch cho gia cầm uống giúp giảm được nhiệt độ cơ thể.
Cho gia cầm ăn thức ăn chất lượng tốt, đảm bảo không thiu mốc, không chứa độc tố.
Bố trí khẩu phần ăn giàu năng lượng bằng những thực phẩm giàu chất béo thay cho tinh bột là một cách để hạn chế sản sinh nhiệt vì sự giải phóng nhiệt từ tiêu hóa và trao đổi chất của tinh bột cao hơn so với chất béo.
Đối với gia cầm đẻ trứng nên cho ăn bổ sung thêm canxi, giúp tăng lượng canxi tiêu thụ, cải thiện đáng kể sản lượng trứng và chất lượng vỏ trứng. Cho gia cầm uống các loại vitamin và các chất điện giải như Bcomplex, vitamin C bằng cách pha vào nước uống nhằm tăng cường sức đề kháng.
Hạn chế vận chuyển gia cầm khi trời nắng nóng, nếu phải vận chuyển đi xa thì cần có dụng cụ chuyên dụng và mật độ hợp lý, đồng thời thường xuyên dừng nghỉ cho gia cầm uống nước.
b. Đối với gia súc
Tăng cường thức ăn xanh như rau cỏ tươi, củ, quả và các loại vitamin... tăng cường chất đạm, giảm tinh bột, mỡ, đường trong khẩu phần.
Đảm bảo thường xuyên có đủ nước mát cho gia súc uống, tốt nhất nên lắp hệ thống nước uống tự động để luôn cấp đủ nước sạch cho gia súc uống.
Về thức ăn, đảm bảo cho gia súc ăn đủ thức ăn thô xanh và bổ sung thức ăn tinh. Đối với bò sữa thì lượng thức ăn tinh bổ sung theo năng suất sữa.
Mùa nắng nóng nên tắm cho gia súc 1 - 2 lần/ngày để làm giảm nhiệt cho cơ thể. Chú ý đối với bò sữa nên tắm trước hoặc sau khi vắt sữa 2 - 3 giờ.
Thời gian chăn thả gia súc: Sáng từ 6 - 9 giờ; buổi chiều muộn từ 16 - 18 giờ. Không chăn thả gia súc ngoài trời nắng gắt trong thời gian dài, nếu nhiệt độ ngoài trời quá cao, nắng gắt nên nhốt gia súc và cho ăn tại chuồng, hoặc buộc ở những nơi có cây xanh bóng mát.
Không để gia súc làm việc nặng hay làm việc quá lâu trong điều kiện thời tiết nắng nóng. Đối với trâu, bò cày: nên cho đi làm vào buổi sáng sớm và buổi chiều muộn. Nếu thấy gia súc có biểu hiện bất thường, cần tách đàn, nhốt riêng để kiểm tra để theo dõi và điều trị. Trường hợp thấy gia súc có biểu hiện khác, cần báo ngay cho cán bộ thú y để có các biện pháp can thiệp kịp thời.
Lưu Hoà