Hiện nay tỉnh Lào Cai có trên 50.000 ha quế, trong đó có trên 4.200 ha đạt chứng nhận hữu cơ. Canh tác quế theo hướng hữu cơ nhằm bảo vệ môi trường sinh thái, tạo ra vùng nguyên liệu quế bền vững, đáp ứng nhu cầu của thị trường, xây dựng thương hiệu sẵn sàng liên kết với các doanh nghiệp xuất khẩu quế hữu cơ.

         1. Điều kiện trồng

Cây quế phát triển tốt nhất ở điều kiện sau: Nhiệt độ bình quân: 20-21⁰C

Lượng  mưa bình quân: trên 1.900 mm/năm Độ ẩm không khí: trên 80%

Độ cao so với mặt biển: từ 200-700 m

Đất trồng: nhóm đất xám, độ dầy  tầng  đất trên 50 cm, đất ẩm nhưng thoát nước tốt, nhiều mùn (>3%), độ pH từ 4,0-5,5.

Vị trí canh tác đảm  bảo không  có  sự xâm  nhập, lây nhiễm chéo chất hoá học từ môi  trường xung quanh.

Cấm phá rừng phòng hộ để trồng quế hữu cơ, bảo vệ  môi  trường sinh  thái vùng  trồng  quế được cân bằng, tự nhiên.

         2. Kỹ thuật trồng

- Thời vụ: Mùa xuân trồng từ tháng 1 - 3, mùa thu trồng từ tháng 8 - 9.

- Thời điểm trồng: trồng quế vào những ngày râm mát, mưa nhỏ hoặc nắng nhẹ, đất trong hố phải đủ ẩm (tránh những ngày nắng nóng trên 30⁰C hoặc gió bão).

- Mật độ trồng thuần loài: đối với quế trồng để khai thác tỉa thưa, mật độ từ 3.333 - 6.666 cây/ha; đối với quế trồng để khai thác chính, mật độ từ 1.650 - 2.500 cây/ha.

- Dùng cuốc hoặc bay khơi rộng lòng hố vừa đủ đặt bầu cây, có chiều sâu hơn chiều cao của túi bầu từ 3 - 5 cm so với miệng hố. Xé bỏ vỏ bầu, đặt bầu cây ngay ngắn trong lòng hố sao cho cây thẳng đứng, lấp đất và lèn chặt, vun đất  quanh gốc  cây  cao hơn  mặt  đất  tự  nhiên từ 5 -10 cm

         3. Chăm sóc

Trong 3 năm đầu khi rừng quế chưa khép tán, thường xuyên phát dọn sạch dây leo, cỏ dại bằng phương pháp thủ công, không được sử dụng thuốc trừ cỏ

Từ năm thứ 2 trở đi, chặt dần những cây che bóng cho cây quế, đến năm thứ 5 trở đi thì cây quế được lộ sáng hoàn toàn

Xới đất xung quanh gốc cây có đường kính 0,8-1m cho những lần chăm sóc từ năm thứ nhất đến năm thứ 3

Mỗi cây bón thúc từ 0,5-1kg phân hữu cơ vi sinh, cách gốc từ 0,3-0,4m, mỗi năm bón một lần trong 3 năm đầu

Từ năm thứ 4 trở đi, tỉa các cành thấp dưới tán, không quá 1/3 chiều cao cây

Tỉa thưa: Tỉa thưa những cây cong queo, có mầm mống sâu bệnh, bị chèn ép, cụt ngọn, cây dưới tán không  đáp ứng được mục đích kinh doanh và mật độ quá dày; giữ lại cây khỏe mạnh, có tán lá cân đối, thân  thẳng, tròn  đều. Số  lần  tỉa thưa và  cường  độ tỉa thưa như sau

         4. Phòng trừ sâu bệnh

Sử  dụng  tổng  hợp  các  biện  pháp  phòng chống, ưu tiên sử dụng  biện  pháp  lâm sinh và sử dụng  thuốc trừ  sâu bệnh có nguồn gốc sinh học như

Ở giai đoạn vườn ươm, ngắt bỏ những lá bị hại và tiêu hủy; đảo bầu, phân loại và xếp dãn cách bầu cây để làm thông thoáng mật độ

Ở giai đoạn rừng trồng: Trồng quế với mật độ hợp lí, phát dọn thực bì. Cuốc xung quanh gốc cây vào mùa xuân (tháng 1) để bắt nhộng sâu đục thân, tháng 8 để bắt nhộng sâu đo ăn lá quế

Sử dụng các loại bẫy và thuốc trừ sâu sinh học, chế phẩm sinh học, chế phẩm thảo mộc tự nhiên để tiêu diệt sâu bệnh hại

5. Giới thiệu các loại mặt hàng quế gồm:  quế ống điếu, quế ống sáo, quế thuốc lá, chặt vuông…

6. Khai thác

Trước khi khai thác 1 tuần, cần ken vỏ quanh gốc để hạn chế lượng nước trong vỏ quế.

Khi khai thác, dùng dao chuyên dụng bóc một khoanh vỏ sát gốc có chiều dài 40 - 60cm, sau đó chặt ngả cây. Sau khi chặt ngả cây, tiếp tục bóc các khoanh vỏ quy cách 40 - 60cm.

Chú ý: lột vỏ ra khỏi thân cây nhẹ nhàng, không để lòng thanh quế bị xây xát, hai đầu không bị nứt

         7. Giới thiệu các công cụ sơ chế quế

* Dao bào loại to: dùng để bào lớp vỏ dầy. Ưu điểm: bào nhanh, bào được những khoanh vỏ quế ở phần gần gốc dầy và cứng, dùng để bào các mặt hàng ống điếu, ống sáo.

* Dao bào loại nhỏ: dùng để bào lớp vỏ quế của những thanh quế mỏng, mềm, cần độ chính xác cao không làm lẹm sâu vào lớp vỏ quế chứa tinh dầu. Thích hợp bào các mặt hàng quế thuốc lá.

*  Dao chẻ quế (sử dụng dao rọc giấy loại to để trẻ quế): dùng để cắt vỏ quế theo các kích cỡ yêu cầu. Dễ mua, có thể tìm mua được ở các cửa hàng địa phương.

* Thước đo: Những mặt hàng cần độ chính xác cao (như hàng thuốc lá) phải thiết kế các loại thước để đo và cắt thanh quế sao cho đúng tiêu chuẩn yêu cầu, có thể xẻ các thanh gỗ thành những cái thước có kích thước theo yêu cầu của các mặt hàng, sau đó đặt lên thanh quế cắt theo khuôn thanh gỗ để tiết kiệm thời gian, nâng cao năng suất lao động.

*  Dao cắt quế: là loại dao được thiết kế với một dao có thể nâng lên, cắt xuống có 1 đầu cố định gắn với một mặt phẳng để kê thanh quế (có thể sử dụng dao cắt thuốc bắc để cắt quế).

* Máy chặt quế vuông: dùng để chặt vỏ quế thành miếng nhỏ. Hiện tại hợp tác xã đang tự thiết kế và yêu cầu cửa hàng cơ khí sản xuất theo yêu cầu. Giá ước tính vào khoảng 1 triệu đồng/máy.

* Bạt: dùng để lót phơi quế. Dễ mua tại các chợ địa phương.

* Cây gỗ kê khi bào: vì khoanh vỏ quế tươi có cấu trúc hình trụ, nếu kê lên mặt phẳng sẽ làm vỡ khoanh vỏ và không bào được, nên có thể sử dụng ngay cây gỗ quế hoặc gỗ các cây lâm nghiệp khác để kê khoanh vỏ quế khi bào.

         8. Sơ chế quế

Để nâng cao thu nhập từ quế, cần sơ chế, chế biến quế thành các sản phẩm khác nhau đáp ứng các nhu cầu sử dụng khác nhau của thị trường và dễ dàng bảo quản, vận chuyển như: tinh dầu, bột quế, quế ống sáo, quế ống điếu, quế vuông, quế thanh, quế đen...

         * Sơ chế vỏ quế hàng ống điếu

Quế ống điếu được làm từ các thanh quế có độ dày từ 4 – 5 mm chiều dài từ 40 – 50 cm, sau khi phơi vỏ quế cuộn thành các ống có đường kính từ 10 – 20 cm

Dụng cụ: cây gỗ kê, dao bào loại to, bạt.

- Bước 1: Kỹ thuật bào vỏ quế

Bào vỏ quế là bước đầu tiên trong việc sản xuất bất kỳ loại hàng nào (ống điếu, ống sáo, thuốc lá…).

Dựng nghiêng cây gỗ lớn phần chân tiếp đất, phần bên trên gác lên tường để kê vỏ quế  lên trên, dùng dao bào loại to bào hướng từ dưới lên trên để bào hết lớp biểu bì màu đen.

Vỏ quế có mắt sẽ khó bào hơn và mất nhiều thời gian hơn.

- Bước 2: Phơi vỏ quế

Sử dụng bạt lót, phơi vỏ quế ngay ngắn, không chồng chéo lẫn nhau

Sau 1 ngày theo dõi, nếu thấy vỏ quế bắt đầu cuộn từ 2 mép thì ta phải nắn từng khoanh quế cuộn theo 1 chiều.

 Chú ý: mặt nào bị rách, vỡ, xấu ta cuộn vào trong, mặt nào đẹp ta để làm mặt ngoài để tăng tính thẩm mỹ và giá trị của thanh quế.

Phơi dưới trời nắng, thông thường sau 2 ngày sẽ có được thành phẩm

- Bước 3: Nghiệm thu

Vỏ quế xoắn lại với nhau đều, kích cỡ từ 10 – 20 cm (khoảng bằng bắp chân người lớn) là đạt yêu cầu

Cách phân loại: vỏ quế sần sùi thì nhiều tinh dầu hơn, bán giá cao hơn.

         * Sơ chế hàng quế thuốc lá

- Giá trị cao nhất trong các mặt hàng sơ chế, khoảng 140.000 đ/kg

- Công dụng: các thị trường châu Âu sử dụng để trang trí cho cốc café, đóng hộp để biểu tặng

- Kỹ thuật chế biến phức tạp, rất cầu kỳ, được sơ chế từ nguyên liệu vỏ quế tươi có độ dày dưới 2mm, không có mắt, mấu, không bị sâu bệnh. Thành phẩm có độ dài 10 cm và có đường kính 1cm.

- Công cụ, dụng cụ: Thanh gỗ để kê khi bào, dao bào loại nhỏ, thước đo, dao chẻ quế, tấm gỗ phẳng để kê khi chẻ, dao cắt quế, bạt phơi

- Bước 1: Bào vỏ quế

Kê thanh quế lên tấm gỗ, dùng dao bào loại nhỏ để bào hết lớp biểu bì màu đen

Chú ý: Bào đều tay, bào sạch không để lại biểu bì, không được bào lẹm vào lớp vỏ bên trong chứa tinh dầu, sau bào thanh quế phải mịn, nhẵn và đều nhau.

Làm tương tự như đối với hàng ống điếu, tuy nhiên bắt buộc phải có lượt bào thứ hai bằng bào nhỏ để đảm bảo độ mịn của vỏ quế

- Bước 2: Chẻ quế

+ Sau khi bào nhẵn, mịn, kê thanh quế lên một tấm gỗ được xẻ hình chữ nhật, dùng thước (có thể  xẻ các khúc gỗ thành các thanh có hình chữ nhật có chiều rộng đúng 3,3 cm, chiều dài lớn hơn 50 cm làm thước) đặt đè dọc lên trên một mép của thanh quế.

+ Dùng dao chẻ quế rạch một đường dọc theo thước đo tạo thành các thanh quế có chiều rộng đúng 3,3 cm

- Bước 3: Cắt quế

 Điều chỉnh thước đo của dao cắt quế để cắt được những miếng quế có độ dài đúng 10 cm, đặt thanh vỏ quế vào mặt phẳn của dao và cắt.

- Bước 4: Phơi quế thuốc lá

+ Phải phơi trên tấm bạt nhỏ

+ Tuyệt đối không được phơi ra ngoài nắng. Phơi ra ngoài nắng làm quế bị khô nhanh, cuốn lại bị cách xa và không đạt yêu cầu

+ Phải phơi trong bóng râm

+ Theo dõi khi thấy mảnh quế cuộn ở 2 mép, héo đến mức độ gập đôi lại không bị gãy thì dùng tay chỉnh cho các mảnh quế cuốn theo 1 chiều từ trong ra ngoài, có thể dùng hai lòng bàn tay để vê tròn cho quế cuộn đẹp

* Sơ chê hàng chặt vuông

Hàng chặt vuông được bán với giá khoảng 60.000đ/kg, tận dụng các thanh quế ở gốc cây lâu năm có độ dày trên 5 mm, cứng không thể cuộn được khi phơi có thể đem làm hàng chặt vuông.

Dụng cụ: Dao bào loại to, dao chẻ quế, máy chặt quế, bạt phơi

Các bước:

- Thực hiện các bước bào như bào hàng ống điếu

- Chẻ quế: dùng dao chẻ quế chẻ dọc thành các thanh quế có chiều rộng khoảng 3cm

- Đem các thanh quế cho lầnlượt cho vào máy chặt để chặt thành các miếng quế có kích thước khoảng 3 x 3 cm

- Quế sau khi chặt được phơi trên bạt ngoài trời nắng cho đến khi khô

- Các thanh quế có mặt bị loại buổi sáng đưa vào máy chặt vuông

* Sơ chế hàng ống sáo

- Quế ống sáo được sơ chế từ các khoanh quế có độ dày dưới 4mm, giá bán giao động từ 75.000 - 120.000đ/kg tùy theo mỗi đơn hàng

- Dụng cụ: dao bào loại to, khúc gỗ kê, dao rạch quế

-  Bào vỏ quế

+ Làm như hàng thuốc lá, cần phải bào hai lần bằng cả bào to lẫn bào nhỏ để đạt được độ mịn cần thiết (yêu cầu cao hơn ống điếu nhưng thấp hơn thuốc lá)

+ Cắt bằng dao rọc giấy thành các thanh 50 x 4,5 cm

+ Tự chế tạo một thanh gỗ kích cỡ 50 x 4,5 cm để đo và cắt theo. Sau khi thực hành một thời gian dài, quen tay có thể ước lượng để tự cắt

+ Tất cả quế sau khi bào được phơi trên bạt, không được phơi trực tiếp xuống sân tránh ảnh hưởng đến chất lượng tinh dầu quế.

+ Các mặt hàng ống sáo, ống điếu, chặt vuông phơi ngoài trời nắng. Riêng hàng sáo thuốc lá phải phơi trong bóng râm thì quế mới cuộn đúng tiêu chuẩn được.

+ Khi phơi xếp lần lượt xếp từng mảnh quế thẳng hàng, không đè lên nhau để tiết kiệm diện tích và các thanh quế cuốn đều, đẹp.

+ Thường xuyên kiểm tra và uốn nắm các thành quế cuộn theo tiêu chuẩn của các mặt hàng

         9. Bảo quản

Các sản phẩm quế sau khi được sơ chế cần được đóng gói và bảo quản trong kho

Hàng lưu kho cần phải đặt trên kệ Ballet cách tường > 30cm, cách mặt đất > 20cm, cách trần nhà > 50cm, có phủ nilon bảo vệ chống hút ẩm, chống bụi và côn trùng xâm nhập

Nhà kho kín, sạch sẽ, cách xa nguồn gây ô nhiễm như chuồng gia súc, nhà vệ sinh hay nguồn ô nhiễm hóa chất. Sử dụng lưới và đặt bẫy tránh côn trùng và động vật gây hạiUẠ